Het initiatief om Rescue Mother &Child Afghanistan op te richten, komt van Mahbooba Menapal en haar oudere broer Mahmood Menapal. De Menapals willen Afghanistan helpen met het opzetten van een basis gezondheidszorg. De meest elementaire voorzieningen ontbreken er en vooral vrouwen en kinderen lijden daaronder. In 1920 besloten zij hiervoor een stichting op te zetten. Mahbooba Menapal en Mahmood Menapal wonen sinds 2000 / 2012 met hun families in Nederland. Beiden waren jarenlang in dienst van UNHCR en Artsen zonder Grenzen – als arts en als medisch coördinator voor vluchtelingenkampen in Pakistan en elders in de wereld. Totdat zij zelf moesten vluchten. In Nederland vonden beide een veilige haven en werk.

Visie, Missie en Strategie

Visie: Het sterftecijfer van moeder en kind in Afghanistan bij bevallingen is één van de hoogste ter wereld en dat willen wij omlaag brengen. We voelen ons genoodzaakt de levens te redden van moeders en kinderen in deze kwetsbare situatie.

Missie: We willen dit hoge sterftecijfer van moeder en kind bij bevallingen in Afghanistan naar beneden brengen. We zorgen ervoor dat de Family Health Houses (FHHs) weer open gaan en de verloskundigen weer kunnen werken. Ook willen we deze (jonge) vrouwen de mogelijkheid bieden zich verder te ontwikkelen in hun vak. We zorgen ervoor dat er in Afghanistan een medische HBO opleiding komt voor verloskundigen in de FHHs. Zo kunnen zij levens redden van moeders en kinderen in Afghanistan.

Hoe?

• We openen en ondersteunen FHHs, familie gezondheidshuizen;
• We bieden banen voor vrouwen en mannen die als verloskundige en stafondersteuning aan de FHHs verbonden zijn; 
• We delen kennis over gezondheidszorg opleidingen en bieden trainingen voor Afghaanse vrouwen; 
• We ontwikkelen gezamenlijke curricula op het gebied van zorg voor moeder en kind, en op verschillende niveaus.

Veelbelovend pilot project

Het pilot project van RMC Afghanistan, waarmee we in 2023 starten, biedt een programma waarin we drie FFHs in het landelijke gebied van Afghanistan heropenen. Dit plan past in een langetermijnstrategie, om het systeem van de FHHs te herstellen en versterken. Daarnaast wordt in dezelfde periode een verkenning gedaan naar het opzetten van een HBO opleiding voor verloskundigen in Afghanistan, met een educatie-aanbod vanuit Nederland.

Family Health House (FFH). FHHs zijn in de periode 2015-2021 ontwikkeld door de Afghaanse regering en het bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) voor gemeenschappen in het landelijk gebied, om met betere gezondheidszorg de sterftecijfers van moeders terug te dringen. In 2021 waren er 172 FHHs, met aantoonbaar goede resultaten voor de gezondheid van vrouwen rond zwangerschap en geboorte en hun baby’s. De lokale gemeenschap heeft medezeggenschap in het beheer van een FHH. In een FHH is de verloskundige de hoofdverantwoordelijke. De plaatselijke gemeenschap kiest daarvoor een vrouw uit hun midden, die eerst een opleiding tot verloskundige krijgt en die vervolgens als verloskundige gaat werken in de FHH van haar gemeenschap. Zij heeft begeleidend en ondersteunend personeel en wordt ook door de gemeenschap geholpen. Op districtsniveau is uitgebreide medische zorg beschikbaar. Helaas kwam dit unieke voorzieningen niveau in het najaar van 20021 abrupt tot stilstand. 

Verkennen & netwerken

Om zich ter plekke te oriënteren vertrok Mahmood Menapal vorig jaar mei, voor een verblijf van drie maanden – in de warmste periode – naar Afghanistan. Hij heeft er gesprekken gevoerd op het Ministerie van Volksgezondheid en met ngo’s die met het Ministerie van Economie samenwerken. Ook reisde hij naar drie landelijke gebieden om de vraag naar plaatselijke gezondheidszorg te peilen en te onderzoeken of heropening van een FHH wenselijk was. Hij had er vruchtbare gesprekken met gemeenschapshoofden en districtbestuurders.

In de districten Maidan Wardak, Bamiyan en Chorband (district Parwan provincie) vond hij kansrijke condities voor de opening van de drie FHH . Ook keerde Mahmood naar Nederland terug met enkele mondelinge toezeggingen van de districtsbesturen en ministeries (voor vergunningen en samenwerking). Daarnaast kreeg hij  aandacht voor zijn aanbod om een medische HBO opleiding voor verloskundigen te helpen oprichten. De voorzitter van de Raad voor Verpleegkundigen en Verloskundigen wil graag met RMCA samenwerken om in Afghanistan zo’n opleiding voor verloskundigen te realiseren.

Tenslotte

De oorlog in Afghanistan is voorbij, maar het land moet onder extreem moeilijke omstandigheden beginnen met de wederopbouw. Tot nu toe denkt de interim-regering van de Taliban dat te doen zonder actieve deelname van Afghaanse vrouwen. Dit is allereerst een schending van de rechten van Afghaanse vrouwen. De humanitaire crisis in Afghanistan wordt hierdoor nog groter en zal ten koste gaan van veel en kostbare levens. Voor het bestuur van RMC Afghanistan is dit des te meer reden om ons project te realiseren. We zijn ervan overtuigd dat ons RMCA programma 2023-2026 grote impact zal hebben en de levens van veel vrouwen en kinderen zal redden en beschermen.